بخش سوم قسمت پایانی سوره مبارکه حجرات
خدایا، بر محمد و خاندانش درود فرست
بخش سوم سوره مبارکه حجرات ( جز ۲۶) – تفسیر نمونه – قسمت دوم
نکتهها:
۱- شرايط قتال اهل بغى ( بغاة )
در فقه اسلامى در کتاب جهاد بحثى تحت عنوان قتال اهل البغى مطرح است که منظور از آن ستمگرانى است که بر ضد امام عادل و پيشواى راستين مسلمين قيام مىکنند ، و براى آنها احکام فراوانى است که در آن باب آمده است .
ولى بحثى که در آيه فوق مطرح است مطلب ديگرى است و آن نزاع و کشمکشهائى است که در ميان دو گروه از مؤمنان رخ مىدهد ، و در آن نه قيام بر ضد امام معصومى است ، و نه قيام بر ضد حکومت صالح اسلامى .
چرا که قيام بر ضد امام معصوم موجب کفر است در حالى که نزاع ميان مؤمنان تنها موجب فسق است نه کفر ، و لذا قرآن مجيد در آيات فوق هر دو گروه را مؤمن و برادر دينى يکديگر ناميده است ، به اين ترتيب احکام اهل بغى را نمىتوان به اينگونه افراد تعميم داد.
۲- اهميت اخوت اسلامى
جمله انما المؤمنون اخوة که در آيات فوق آمده است يکى از شعارهاى اساسى و ريشهدار اسلامى است ، شعارى بسيار گيرا ، عميق ، مؤثر و پر معنى.
روى اين اصل مهم اسلامى مسلمانان از هر نژاد و هر قبيله ، و داراى هر زبان و هر سن و سال ، با يکديگر احساس عميق برادرى مىکنند ، هر چند يکى در شرق جهان زندگى کند ، و ديگرى در غرب.
به عنوان نمونه چند حديث پر محتواى زير را از نظر مىگذرانيم:
۱- درحديثى از پيغمبر گرامى اسلام صلّی الله علیه و آله آمده است : مسلمان برادر مسلمان است ، هرگز به او ستم نمىکند ، دست از ياريش بر نمىدارد ، و او را در برابر حوادث تنها نمىگذارد.
۲- در حديث ديگرى از همان حضرت نقل شده : دو برادر دينى همانند دو دستند که هر کدام ديگرى را مىشويد ! ( با يکديگر کمال همکارى را دارند و عيوب هم را پاک مىکنند).
۳- امام صادق عليه السّلام مىفرمايد : مؤمن برادر مؤمن است ، و همگى به منزله اعضاء يک پيکرند ، که اگر عضوى از آن به درد آيد ، ديگر عضوها را نماند قرار ، و ارواح همگى آنها از روح واحدى گرفته شده.
۴- در حديث ديگرى از همان امام مىخوانيم : مؤمن برادر مؤمن است و به منزله چشم او و راهنماى او است هرگز به او خيانت نمىکند ، و ستم روا نمىدارد ، با او غش و تقلب نمىکند ، و هر وعدهاى را به او دهد تخلف نخواهد کرد .
پيامبر اسلام فرمود : مسلمان بر برادر مسلمانش سى حق دارد که برائت ذمه از آن حاصل نمىکند مگر به اداى اين حقوق يا عفو کردن برادر مسلمان او :
لغزشهاى او را ببخشد ، در ناراحتيها نسبت به او مهربان باشد ، اسرار او را پنهان دارد ، اشتباهات او را جبران کند ، عذر او را بپذيرد ، در برابر بدگويان از او دفاع کند ، همواره خير خواه او باشد ، دوستى او را پاسدارى کند ، پيمان او را رعايت کند ، در حال مرض از او عیادت کند ، در حال مرگ به تشييع او حاضر شود ، دعوت او را اجابت کند ، هديه او را بپذيرد ، عطاى او را جزا دهد ، نعمت او را شکر گويد ، در يارى او بکوشد ، ناموس او راحفظ کند ، حاجت او را بر آورد ، براى خواسته اش شفاعت کند ، و عطسه اش را تحيت گويد ، گمشده اش را راهنمائى کند ، سلامش را جواب دهد ، گفته او را نيکو شمرد انعام او را خوب قرار دهد ، سوگندهايش را تصديق کند ، دوستش را دوست دارد و با او دشمنى نکند ، در يارى او بکوشد خواه ظالم باشد يا مظلوم : اما يارى او در حالى که ظالم باشد به اين است که او را از ظلمش باز دارد ، و در حالى که مظلوم است به اين است که او را در گرفتن حقش کمک کند ، او را در برابر حوادث تنها نگذارد ، آنچه را از نيکيها براى خود دوست دارد براى او دوست بدارد ، و آنچه از بديها براى خود نمىخواهد براى او نخواهد .
التماس دعا....
مطالب مرتبط : تفسیر سوره حجرات
بخش اول قسمت پایانی سوره حجرات
به نام خداوندی که هر چه داريم همه از اوست